و قید 30 سال از این قانون برداشته و به مالکان آثار و وارثانشان می‌توانند تا هر زمانی که مایل باشند از این حقوق برخوردار شوند.[آشنایی با تاریخچه کپی‌رایت]
به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا در نشست روز یکشنبه مجلس شورای اسلامی نمایندگان مجلس طرحی را تصویب کردند که در آن محدودیت زمانی برای استفاده حقوق مادی وراث پدیدآورندگان افزایش یافت.
در این جلسه نمایندگان بررسی طرح اصلاح ماده ۱۲قانون حمایت حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸را در دستور کار داشتند.
این طرح که با امضای ۳۵تن از نمایندگان تهیه شده بود مدت استفاده از حقوق مادی پدید آورنده این قانون که به موجب وصایت یا وراثت منتقل می‌شود را از ۳۰سال به ۵۰سال افزایش می‌د اد و اگر فرد پدید آورنده،وارثی نداشت یا بر اثر وصایت این حقوق به کسی منتقل نشده بود، برای استفاده عمومی در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار می‌گرفت.
هر چند طراحان، این طرح را به منظور صیانت از اصالت آثار شهید مطهری و عدم تحریف آنها و جلوگیری از انتشار این آثار توسط ناشران متعدد نوشته بودند اما در هنگام بررسی این طرح در کمیسیون فرهنگی، مستثنی بودن آثار شهید مطهری از شمول این طرح حذف شد.
علی مطهری فرزند شهید مطهری که مسوولیت انتشار آثار این شهید را در انتشارات صدرا برعهده دارد، از طراحان و موافقان این طرح بود.[انتشارات صدرا عضو اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران شد]
وی به بیانات امام خمینی (ره) درباره ارزشمند بودن آثار شهید مطهری استناد کرد و گفت: تمام آثاری که بعد از شهادت شهید مطهری با پیاده کردن سخنرانی‌های ایشان هم منتشر شده، جزو آثار این شهید محسوب می‌شود.
مطهری با تاکید بر این که در این طرح حق تالیف و حق مادی در اولویت قرار دارند، گفت: تنها باقی ماندن حق معنوی و حق نظارت برای وارثان کافی نیست زیرا در این صورت چندین ناشر اقدام به چاپ یک اثر می‌کنند و وارثان باید تمام وقت خود را صرف نظارت کنند که منطقی نیست.
وی همچنین گفت که هم اینک آثار سهراب سپهری و فرهنگ معین مرحوم دکتر معین هم به دلیل از گذشت بیش از 30 سال از مرگ مولفان به دست ناشران مختلف قطعه قطعه شده و در قطع‌ها و اندازه‌های مختلف به فروش می‌رسد ، در حالی که تنها فرهنگ معین معتبر همان فرهنگ شش جلدی است که انتشارات امیرکبیر منتشرش کرده بود،[فراز و فرود یک زیست‌بوم فرهنگی]
علی مطهری با یادآوری این که حق تالیف در اکثر کشورها بین ۶۰تا ۹۰سال است، اظهار کرد: در مورد آثار امام راحل و رهبر معظم انقلاب نیز استثناء قایل شده‌اند و اجازه داده نشده است که هر ناشری این آثار را منتشر کند.
مهدی کوچک زاده نماینده مردم تهران و عضو فراکسیون انقلاب اسلامی که از مخالفان این طرح بود، خواستار حذف نام خود از لیست امضاکنندگان این طرح شد.
وی گفت: برای جلوگیری از انحراف در آثار نویسندگان لازم نیست انحصار نشر آثار به یک مرکز واگذار شود و سایر مراکز انتشاراتی می‌توانند با رعایت نظارت این کار را انجام دهند.
کوچک زاده یادآور شد: آثار چاپ شده در زمان حیات شهید مطهری تنها ۳۰جلد بود و بقیه آثار بعد از شهادت وی از طریق یادداشت‌ها و سخنرانی‌ها منتشر شده است.
وی افزود: آثار چاپ شده بعد از شهادت شهید مطهری لزوما شامل همان آثاری نیست که امام در مورد آنها فرمودند، آثار شهید مطهری خوب است.
هر چند نمایندگان کلیات این طرح را تصویب کردند اما بررسی جزییات این طرح با تذکرات، اخطار و ابهامات نمایندگان روبه رو شد.
حمید رسایی نماینده تهران که در کمیسیون فرهنگی عضویت دارد این طرح را دارای ابهام دانست و گفت: این مساله که آیا طرح مذکور شامل مولفانی که ۳۰ سال از فوت آنها گذشته می‌شود، مدتها در کمیسیون مورد بحث قرار گرفت اما هنوز این ابهام وجود دارد.
علی لاریجانی رییس مجلس که داماد شهید مطهری است، از وی خواست تا این موضوع را به صورت کتبی به هیات رییسه ارایه کند.
وی تاکید کرد: این طرح شامل موارد گذشته (عطف به ماسبق) نمی‌شود و اگر ناشری با پایان مهلت ۳۰ساله کتابی را طی چند سال منتشر کرده باشد این اصلاح مشکلی برای ناشر به وجود نمی‌آورد و از تاریخ تصویب و تایید قانون قابل اجرا است.
ابهامات نمایندگان به این طرح همچنان ادامه داشت.
سید محمود حسینی دولت آبادی در اخطار قانون اساسی ایجاد محدودیت برای برخورداری وراث از حقوق مادی آثار مولفان و مصنفان و هنرمندان را مغایر اصل چهار قانون اساسی دانست.
نماینده برخوار با تاکید بر این که قوانین کشور باید براساس موازین اسلامی باشد، گفت: آیا به لحاظ شرعی حق تالیف را قایل هستیم یا نه؟ اگر هستیم چرا ۵۰سال برای آن تعیین شود و در غیر این صورت محدودیت ۳۰ساله هم اشکال دارد.
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تاکید کرد: اگر قایل به حق تالیف هستیم نباید آن را به ۵۰سال محدود کنیم.
علی لاریجانی رییس مجلس این اخطار را وارد دانست و گفت: اگر ما از نظر شرعی حق تالیف را جزو حقوق مسلم مولف می‌دانیم نمی‌توانیم برای آن محدودیت ایجاد کنیم مگر آن که متولیان امر قبول کنند.
رییس مجلس، افزود: امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی حق تالیف را جزو حقوق مسلم پدیدآورندگان می‌دانند.
لاریجانی یادآور شد: قانون حمایت از حقوق مولفان و مصنفان و هنرمندان پیش از انقلاب اسلامی به تصویب رسیده است و به همین خاطر محدودیت ۳۰ساله برای استفاده وراث از این حقوق تعیین شده بود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز در رای‌گیری این اخطار را وارد دانستند و محدودیت زمانی مندرج در این طرح را حذف کردند.
موسی قربانی عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس نیز در تذکر دیگری گفت: اگر مولف وارثی نداشته باشد طبق شرع و قانون در اختیار ولی فقیه قرار می‌گیرد و لذا واگذاری این اختیارات به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اشتباه است و باید اصلاح و به ولی فقیه واگذار شود.
رییس مجلس نیز این ایراد را وارد دانست.
در این هنگام، حمید رسایی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس خواستار ارجاع طرح به کمیسیون فرهنگی شد تا اصلاحات مورد نظر مجلس کارشناسی و بررسی شود.
رسایی یادآور شد که حذف محدودیت ۳۰ساله از این قانون مشکلات بسیاری ایجاد می‌کند و اعتراضات ورثه و ناشران را در پی دارد اما رییس مجلس گفت که این مصوبه از این تاریخ به بعد حاکم است و مشکلی برای ناشرانی که با گذشت ۳۰سال کتابی چاپ کرده‌اند به وجود نمی‌آورد.
در نهایت مجلس مصوب کرد که حقوق مادی پدید آورنده به موجب وصایت یا وراثت منتقل می‌شود و اگر وارثی وجود نداشته باشد یا براثر وصایت به کسی منتقل نشده باشد به منظور استفاده عمومی در اختیار حاکم اسلامی یا ولی فقیه قرار می‌گیرد.
